Iets positiefs doen met waar je vandaan komt

Groesbeek was van september 1944 tot maart 1945 decor van de strijd om de vrijheid. De herinneringen aan de soldaten die hier vochten, en hun leven lieten, worden levend gehouden door Jeanne Melchers (8o) uit Groesbeek.

Jeanne Melchers (80) werd geboren toen Nederland nét was bevrijd. De oorlog was voor het gezin een erfenis waar ze mee moesten leven. Jeanne zet zich al zo'n zestig jaar in voor de veteranen en hun familie.Ze is nog altijd zeer betrokken, onder meer via de stichting Groesbeek Airborne Vrienden.

In de woonkamer van Jeanne Melchers zie je overal tastbare herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. Boeken, foto's, berinneringslepeltjes en nog veel meer. Jeanne's vader zat bij de ondergrondse, hij gaf leiding aan het verzet in Groesbeek. Het was een zware last op zijn schouders, naast zijn 'gewone' leven waarin hij als grensbeambte een gezin met zeven kinderen groot moest zien te brengen tijdens de oorlog. De familie Melchers bood onder meer onderdak aan veteranen. Zo heeft bijvoorbeeld James Gavin, de Amerikaanse generaal die leidinggaf aan de 82ste Airborne Divisie tijdens operatie Market Garden, nog soep gegeten bij hen thuis. De oorlog heeft ontzettend veel impact gehad op het gezin. Ook nadat de oorlog voorbij was. "Ik hoorde als kind de verhalen over de oorlog over tafel gaan, terwijl ik zelf onder tafel zat. De oorlog is onze erfenis en dat werkt nog altijd door. Je kunt daar ook iets positiefs mee doen. Ik heb dat geloof ik wel gedaan", zegt Jeanne bescheiden.

Jeanne Melchers. Fot: Eveline van Elk

Nadat Jeanne's vader veel te jong overleed, ging zij regelmatig met haar moeder naar herdenkingen en ontvingen ze veteranen bij hen thuis. Het werden vrienden. Toen Jeanne volwassen was, sloot ze zich aan bij initiatieven zoals 'Vrouwen voor vrede', 'Buren zonder grenzen' en de stichting Groesbeek Airbome Vrienden en ze zat in het oprichtingsbestuur van wat nu het Vrijheidsmuseum is. "Ik rende van hot naar her, was altijd bezig. We waren betrokken bij de herdenkingen, brachten familie naar de graven van hun geliefden of ontvingen zelf veteranen met hun gezinnen."

Jeanne, zelflerares Nederlands, gaf gastlessen op verschillende scholen. Dan nam ze onder meer een koffer met spullen uit de oorlog mee. "Geen geweren ofzo, maar bijvoorbeeld kleding die toen gemaakt zijn van parachutestof. Er was niets te krijgen, maar de parachutestof werd voor van alles gebruikt. Ik wil de verhalen over de oorlog zo levendig mogelijk en met emotie overbrengen op de kinderen. Ik geloof dat dat werkt."

De manier van herdenken verandert in de loop van de jaren. Maar de aandacht blijft, denkt Jeanne. En er blijft werk te doen. Operatie Market Garden kennen de meeste mensen wel, maar Operatie Veritable is bijvoorbeeld een stuk minder bekend. "Deze vond plaats in februari en maart 1945 en er kwamen maar liefst 23.000 geallieerden bij om. Dit herdenken we elk jaar en er komen steeds meer bezoekers. Want we mogen niet vergeten wat er is gebeurd."

Nu ze ouder wordt, doet Jeanne het iets rustiger aan. "Een nieuwe generatie is aan zet en zij moeten het herdenken op hun manier aanpakken. Gelukkig zie ik dat de interesse in onze geschiedenis blijft."